Κική Δρακάκη, Μαίρη Κεφαλογιάννη
Και μετά την καραντίνα τι; Αυτό το καίριο ερώτημα «τρώει» πολλούς από εμάς. Τόσο καιρό προβληματιζόμασταν με αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση που μας οδήγησε μακριά από τους κοντινούς και αγαπημένους ανθρώπους μας και κάποιους μακριά από τη δουλειά τους. Τώρα πια ξέρουμε την ημερομηνία λήξης αυτής της δύσκολης περιόδου και είτε ανυπομονούμε είτε όχι τόσο πια, θα επιστρέψουμε πίσω στη καθημερινότητα. Όμως πόσο εύκολο είναι να γίνει αυτή η επιστροφή;
Αρχικά, η επιστροφή στην καθημερινότητα συνεπάγεται την αύξηση των αισθητηριακών ερεθισμάτων σε σχέση με ότι έχουμε συνηθίσει, δηλαδή των ηχητικών, των οπτικών και των απτικών ερεθισμάτων. Αν και είναι γνώριμα ερεθίσματα, η ξαφνική αύξησή τους μπορεί να προκαλέσει ενοχλήσεις, πονοκεφάλους μέχρι και ημικρανίες. Για να διατηρηθούν οι ενοχλήσεις σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα, είναι αναγκαίο να επιστρέψουμε με αργούς ρυθμούς πίσω στη ρουτίνα μας. Να μην θέλουμε να τα «κάνουμε όλα μονομιάς» δηλαδή.
Ακόμα, βγαίνοντας έξω μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα παραμονής μας μέσα στο σπίτι, μπορεί να παρατηρήσουμε ότι μας πιάνει άγχος ή ακόμα και πανικός. Πιθανόν να οφείλεται στον κατοχυρωμένο φόβο μας να μην κολλήσουμε τον ιό ή στην έλλειψη επαφής με πολλούς ανθρώπους για μεγάλο χρονικό διάστημα, η οποία μας έχει δημιουργήσει αγοραφοβικά αισθήματα. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορούμε να είμαστε εντελώς προστατευμένοι από τις ασθένειες. Όμως, τηρώντας τους βασικούς κανόνες υγιεινής και βγαίνοντας έξω, ενώ ερχόμαστε σε επαφή με λίγους γνωστούς και φίλους μας κάθε φορά, θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τους φόβους που μας έχουν δημιουργηθεί.
Πρακτικά, μια βασική δυσκολία κατά την επιστροφή μας στη ρουτίνα είναι η μείωση του επιπέδου της φυσικής κατάστασής μας. Αυτό ίσως να μην ισχύει σε τόσο μεγάλο βαθμό αν κάποιος αθλούνταν συστηματικά κατά την περίοδο της καραντίνας, αλλά οι περισσότεροι ζούμε μια πιο καθιστική ζωή από αυτή που είχαμε συνηθίσει πριν την καραντίνα. Η επαναφορά στην προηγούμενη φυσική μας κατάσταση θα χρειαστεί σίγουρα χρόνο, και θα πρέπει να γίνει σταδιακά, για την αποφυγή τραυματισμών.
Όμως αυτή η καθιστική ζωή δεν επηρεάζει μόνο τη φυσική μας κατάσταση, αλλά και τον κύκλο του ύπνου μας. Το εσωτερικό μας ρολόι πιθανόν να έχει αναστραφεί, αφού παραμένουμε ξύπνιοι περισσότερο τη νύχτα ενώ κοιμόμαστε για μεγάλο μέρος της ημέρας. Για να μπορέσει το εσωτερικό ρολόι να ξαναγυρίσει στο επιθυμητό για εμάς πρόγραμμα, εκτός από έκθεση στο φως της ημέρας και μια «ρουτίνα» ύπνου, μπορεί να βοηθήσει και η αποφυγή του μεσημεριανού ύπνου, το να μην τρώμε πριν τον ύπνο και το να βρίσκουμε έναν λόγο να σηκωθούμε από το κρεβάτι το πρωί. Επιπλέον, στην περίπτωση που επιθυμούμε να κοιμόμαστε πιο νωρίς κάθε βράδυ, είναι σημαντικό να το κάνουμε σταδιακά, δηλαδή να πηγαίνουμε μέχρι 15 λεπτά νωρίτερα κάθε 2-3 μέρες, σύμφωνα με τον Dr. Pelayo, κλινικό επιστήμονα στο πανεπιστήμιο του Stanford (1). Σίγουρα όμως χρειάζεται υπομονή, θέληση και επιμονή μέχρι να επανέλθει ο κύκλος του ύπνου στο επιθυμητό.
Το αποτύπωμα όμως που έχει αφήσει η πανδημία στις ζωές μας δεν είναι απαραίτητα μόνο κακό, εξάλλου: «Ουδέν κακόν αμιγές καλού». Η πανδημία μας δίδαξε πολλά πράγματα, από καλύτερη υγιεινή, όπως τη χρήση μάσκας όταν χρειάζεται ή το πλύσιμο των χεριών, μέχρι το να ευγνωμονούμε για τα υλικά αγαθά που έχουμε στη ζωή μας. Η παραμονή στο σπίτι μας τόνισε επίσης τη σημασία της αλληλεγγύης, αλλά και της οικογένειας, της φιλίας και της ερωτικής συντροφιάς. Οι σχέσεις μας έχουν υποβληθεί στο τεστ του χρόνου και της δυσκολίας και έτσι μπορέσαμε να αναθεωρήσουμε ποιες είναι σημαντικές για εμάς και ποιες όχι. Μας δόθηκε, ακόμα, χρόνος να κάνουμε την αυτοκριτική μας, να αναλογιστούμε τα ενδιαφέροντα μας και να θέσουμε τους στόχους μας για τον επόμενο καιρό. Οπότε τώρα μένει να τα ‘κρατήσουμε’ όλα αυτά και να τα κάνουμε πράξη.
Η επαναπροσαρμογή λοιπόν στην καθημερινότητά μας σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Άλλωστε είμαστε άνθρωποι και όχι διακόπτες. Αλλά με υπομονή, επιμονή και θέληση θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε την αποδιοργάνωση που έχουμε δεχτεί και να επιστρέψουμε σταδιακά και αναίμακτα στις ζωές που είχαμε πριν την καραντίνα. Όμως, κατά τη διάρκεια της καραντίνας πήραμε και πολλά μαθήματα που είναι σημαντικό να προσπαθήσουμε να τα κρατήσουμε στη ζωή μας. Με αυτό τον τρόπο, η περιπέτεια αυτή θα μας έχει ωφελήσει όχι μόνο στην προστασία της δικής μας υγείας ή/και του συνανθρώπου μας… αλλά και στο να γίνουμε πάνω από όλα καλύτεροι άνθρωποι με εστίαση στα ουσιαστικά ζητήματα της ζωής!
Πηγές
- Stewart, K. (2018, 6 2). How to Fix Your Sleep Schedule. Retrieved from EVERYDAY HEALTH: https://www.everydayhealth.com/sleep/insomnia/resetting-your-clock.aspx